Artykuły

Żarnowiec - reaktywacja

Tereny nad Jeziorem Żarnowieckim wytypowane pod budowę elektrowni jądrowej należą obecnie do Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. Po przerwanej w 1990 r. budowie pozostała infrastruktura i wiele budynków nadających się do ponownego wykorzystania. Na zdjęciu widać również pozostałości po nieukończonej elektrowni (dwa budynki reaktorów i zalane fundamenty maszynowni). (fot. PSSE)

Lokalizacja "Żarnowiec" została wskazana w listopadzie 2011 r. przez PGE S.A., jako jedna z trzech lokalizacji-kandydatów, przeznaczonych do szczegółowych badań.

Mimo iż rozpoczętej w latach 80-tych budowy elektrowni atomowej w Żarnowcu dokończyć już nie można (zob.: Elektrownia Jądrowa "Żarnowiec" 1982-90), to jednak postawienie nowej elektrowni obok nieukończonych budynków z poprzedniej inwestycji jest rozsądnym pomysłem z powodu kosztów - teren ten został bardzo dokładnie przebadany pod każdym względem i najlepiej ze wszystkich znanych dziś lokalizacji nadaje się do postawienia na nim tego typu obiektu. Takie specjalistyczne badania są bardzo drogie i przeprowadzenie ich od zera stanowi spore wyzwanie finansowe dla inwestora, choć oczywiście wymagane będzie zaktualizowanie starych danych. W grę wchodzi też gotowa infrastruktura i możliwość wykorzystania (lub dokończenia w razie konieczności) istniejących już na tym terenie zabudowań i innych obiektów.

Teren na którym stoją budynki należy do Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej (własność samorządu).

Zlokalizowanie nowej EJ możliwe jest w północnej części terenu byłej budowy EJ „Żarnowiec” (EJ”Ż”) – na północ od porzuconych obiektów głównych I etapu EJ”Ż” dostępny jest dostatecznie rozległy, niezagospodarowany teren, gdzie można posadowić budynki główne nowej elektrowni. Ponadto, pod obiekty pomocnicze nowej EJ wykorzystać można także teren zajmowany przez niedokończone obiekty I etapu EJ”Ż” – po wykonaniu niezbędnych robót wyburzeniowych (przynajmniej do poziomu terenu).

Na mapce poniżej pokazano postulowany zasięg terenu lokalizacji nowej EJ „Żarnowiec”.

Teren „podstawowy” obejmuje rejon wykopów pod obiekty główne II etapu EJ”Ż” oraz dodatkowy obszar położony na północ od tych wykopów, natomiast teren „dodatkowy” obejmuje rejon budowy I etapu EJ”Ż”, wraz ze zrzutem wód chłodniczych. W razie potrzeby obszar działki nowej EJ jeszcze można rozszerzyć w kierunku północnym.

Lokalizacja nowej elektrowni atomowej w Żarnowcu - kliknij obrazek aby powiększyć.

Możliwości chłodnicze jeziora limituje pojemność warstwy retencyjnej wody, jaką można zgromadzić w ciągu mokrego sezonu roku i wyparować (straty bezzwrotne). Objętość tej warstwy retencyjnej wynosi 29,3 mln m³, co odpowiada zakresowi zmian rzędnej lustra wody w granicach od 0,70 do 2,75 m n.p.m. Natomiast dla ewentualnego chłodzenia w układzie otwartym bardzo restrykcyjnym ograniczeniem jest max dopuszczalna temperatura wód chłodniczych odprowadzanych do jeziora, która zgodnie z przepisami Prawa wodnego nie może przekraczać 26°C – co praktycznie uniemożliwia zastosowania otwartego układu chłodzenia.

Ze wstępnych analiz wynika, że zasoby wodne Jeziora Żarnowieckiego pozwalają na chłodzenie jednego dużego jądrowego bloku energetycznego (np. z reaktorem EPR, lub AP1000) – przy zastosowaniu zamkniętego układu chłodzenia z mokrą chłodnią kominową o ciągu naturalnym. Ewentualne zastosowanie układu z mokro-suchymi chłodniami hybrydowymi o ciągu wspomaganym wentylatorami, z których straty bezzwrotne wody są co najmniej 4-krotnie mniejsze niż z chłodni mokrych o ciągu naturalnym, eliminowałoby ograniczenia hydrologiczne, lecz wiązałoby się ze znacząco zwiększonym zużyciem energii na potrzeby własne, pobieranej przez wentylatory chłodni. Ponadto, trzeba mieć też na uwadze, że chłodnie kominowe potrzebują znacznego terenu, porównywalnego z obszarem zajmowanym przez budynki główne elektrowni.

Wybór optymalnego rozwiązania układu chłodzenia ma więc w przypadku lokalizacji „Żarnowiec” znaczenie kluczowe. Wymagać on będzie przeprowadzenia odpowiedniej analizy optymalizacyjnej, z uwzględnieniem wielkości potencjalnie dostępnego terenu, i ewentualnie również opcji wykorzystania wody morskiej. W wyniku takiej analizy zostanie określona liczba bloków energetycznych, z reaktorami określonych typów i o określonej opcji rozwiązania układu chłodzenia, możliwych do zlokalizowania w tej lokalizacji.

Należy przy tym rozważyć także możliwość zlokalizowania na tym terenie ośrodka szkoleniowego dla krajowej energetyki jądrowej – lokalizacja „Żarnowiec” wydaje się (z wielu względów: bliskość Trójmiasta z jego zapleczem naukowo-technicznym, atrakcyjny turystycznie i przyrodniczo region, dobre połączenia komunikacyjne – w tym nowoczesny port lotniczy Gdańsk-Rębiechowo, duże porty morskie w Gdyni i Gdańsku, itd.) być bardzo atrakcyjnym miejscem dla utworzenia i funkcjonowania takiego ośrodka.

EJ Żarnowiec - blok nr 1 (fot. NCBJ)	EJ Żarnowiec - blok nr 2 (fot. NCBJ)

Marszałek województwa Jan Kozłowski i rada gminy Gniewino w połowie 2008 r. poprosili premiera Donalda Tuska, żeby elektrownię wybudować w woj. pomorskim, konkretnie w Żarnowcu. W wywiadzie dla lokalnego wydania "Gazety Wyborczej" wójt Gniewina Zbigniew Walczak powiedział: "Elektrownia jądrowa pasuje do nas idealnie. Dla tysięcy turystów będzie dodatkową atrakcją. Uchwała dotycząca poparcia dla elektrowni przeszła w radzie gminy jednogłośnie. A radni mają bezpośredni kontakt z mieszkańcami i wsłuchują się w ich głos." (zob.: http://wyborcza.pl/1,76842,6426816,Gminy_bija_sie_o_elektrownie_atomowa.html).

Widok na nieukończone bloki nr 1 i 2 (fot. NCBJ)	Wykop pod fundamenty bloków nr 3 i 4 (fot. NCBJ)

11 maja 2009 r. marszałek Jan Kozłowski powołał zespół ds. przygotowań województwa do budowy elektrowni atomowej. W skład zespołu wchodzą m.in. przedstawiciele marszałka, wojewody pomorskiego, samorządów lokalnych, Politechniki Gdańskiej i Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Zespół ma przygotować raport, z którego ma wynikać, że „budowa w Żarnowcu to na dziś najlepsza lokalizacja elektrowni atomowej w Polsce”. Marszałek powiedział podczas spotkania inauguracyjnego nowego zespołu, że „pomorskie chce być przygotowane i +podać na tacy+ pełnomocnikowi wszelkie informacje dotyczące pomorskiego, które mogłyby przyspieszyć i ułatwić podjęcie decyzji”. (zob. http://www.cire.pl/item,40099,1.html)