Artykuły

Dzięki uczestnictwie brytyjskich naukowców w Projekcie Manhattan, Wielka Brytania po wojnie nie startowała od zera w procesie rozwoju energetyki jądrowej. Decyzję o wykorzystaniu tego rodzaju energii dla celów cywilnych w kraju w którym w latach 40-tych 99 % energii pochodziło z węgla, uwarunkowały zarówno wzrastające koszty wydobycia tego surowca jak i aspekty ekologiczne. W roku 1954 powołano Brytyjski Urząd Energii Atomowej (UKAEA – United Kingdom Atomic Energy Authority), którego zadaniem było nadzorowanie budowy reaktorów jądrowych.

W 1953 r. zaczęto budowę wspomnianej wcześniej elektrowni w Calder Hall z reaktorem typu GCR (reaktor na naturalny uran, moderowany grafitem, chłodzony dwutlenkiem węgla). Ten typ reaktora nazwano Magnox – tak jak rodzaj magnezu stosowanego do produkcji koszulek osłaniających elementy paliwowe. Pierwszy blok elektrowni Calder Hall uruchomiono w 1956 r., kolejne w latach 1957, 1958, 1959. Podobną elektrownię uruchomiono w 1962 r. w Chapelcross. Ogółem w Wielkiej Brytanii powstało 26 bloków typu Magnox – w latach 1962 – 1971 uruchomiono 9 elektrowni w których pracowały. Ich moc była raczej niewielka – od 50 MWe (np. Calder Hall) do 490 MWe (Wylfa).

Elektrownia jądrowa Sizewell-B w Wielkiej Brytanii fot. British Energy

Od roku 1976 do 1988 reaktory typu Magnox wyparł ich ulepszony następca – AGR ( Advanced Gas-Cooled Reactor). Prototyp tego reaktora uruchomiono już w 1962 r. w Windscale. Różni się on głównie tym, że jako paliwo zastosowano uran wzbogacony, a zamiast magnezu w koszulkach paliwowych zastosowano stal nierdzewną, co pozwoliło na podwyższenie temperatury dwutlenku węgla używanego jako chłodziwa. Były to reaktory o większej mocy niż Magnox (średnio 600 MWe). Wielka Brytania jako jedyne państwo na świecie postawiła zdecydowanie na produkcję reaktorów chłodzonych gazem – polityka ta prowadzona była do połowy lat 80-tych. Uruchomiono tam tylko kilka reaktorów innego typu – dwa na neutrony prędkie typu FBR (Fast Breed Reactor) uruchomione w 1959 (moc 15 MWe) i 1975 r. (250 MWe), reaktor typu HWLWR (moderowany ciężką, a chłodzony lekką wodą o mocy 100 MWe) oddany w roku 1968, reaktor PWR produkcji Westinghouse o mocy 1188 MWe uruchomiony w Sizewell (blok Sizewell B) w 1995 r.

W roku 1971 powołano do życia BNFL (British Nuclear Fuels Limited), organizację która przejęła kontrolę nad gospodarką cyklem paliwowym. Dziś BNFL sprawuje kontrolę nad reaktorami typu Magnox, natomiast reaktory AGR i PWR podlegają powstałemu w 1996 r. koncernowi prywatnemu British Energy. Obecnie w Wielkiej Brytanii pracuje 19 reaktorów, 26 jest już nieczynnych. Po katastrofie w Czarnobylu uruchomiono tylko trzy nowe reaktory, a rząd zawiesił rozwój energetyki jądrowej. Dopiero w roku 2008 Wielka Brytania ogłosiła program budowy nowych elektrowni jądrowych w miejsce wygaszanych.

Tabela 1. Pracujące reaktory jądrowe – Wielka Brytania.

Źródło: IAEA Power Reactor Information System.